Κι όμως το σύνδρομο της εργασιακής εξουθένωσης υπάρχει ανάμεσά μας.
Burn Out. Μια τόσο μικρή φράση, σήμερα βγάζει πιο πολύ νόημα από ποτέ, αφού έχει καταλήξει να αποτελεί την πιο πολυσύχναστη πάθηση των τελευταίων γενεών -οι οποίες στέκονται σήμερα εν μέσω μιας μεγάλης κρίσης. Η πνευματική κόπωση και η ανησυχία που δημιουργούν οι πρόσφατες συνθήκες στην κοινωνία, μπορούν να τεστάρουν τις αντοχές ενός ατόμου.
Κενά βλέμματα, meeting ώρες επί ωρών, αμέτρητα τηλεφωνήματα και e-mails από τη δουλειά καταλήγουν να εξουθενώνουν τους περισσότερους από εμάς, χωρίς να κατανοούμε άμεσα το αντίκτυπο ενός burn out στον οργανισμό μας. Ακόμη και η «υπερκατανάλωση» των ειδήσεων και ατελείωτων πληροφοριών μας δοκιμάζει ψυχικά και πνευματικά.
Πώς θα νιώθατε, λοιπόν, αν μια ημέρα ξυπνούσατε το πρωί και όντας δεν μπορούσατε να σηκωθείτε από το κρεβάτι σας; Τότε αυτό θα σήμαινε ότι πάσχετε κι εσείς από το λεγόμενο Burn Out ή το σύνδρομο της εργασιακής εξουθένωσης, που εδώ και λίγα χρόνια έχει αναγνωριστεί κι επίσημα από τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας, ο οποίος μάλιστα εξέδωσε και σχετικό εγχειρίδιο, που ουσιαστικά καθοδηγεί τους γιατρούς ώστε να το διαγνώσουν στον ασθενή.
Ωστόσο, το περίφημο burn out δεν αποτελεί ιατρική πάθηση ή ασθένεια, αλλά είναι έναν παράγοντα που επηρεάζει την κατάσταση υγείας ή την επαφή με τις υπηρεσίες υγείας. Ορίζεται στο ICD-11 ως ένα σύνδρομο που θεωρείται ότι προέρχεται από χρόνιο στρες στον χώρο εργασίας, το οποίο δεν έχει αντιμετωπιστεί με επιτυχία.
Η ιστορία, όμως πάει πολλά χρόνια πίσω όταν ο ψυχολόγος Herbert Freudenberger ασχολήθηκε το 1974 με τη συγκεκριμένη ψυχική διαταραχή, που εδώ και 45 χρόνια μετά μαστίζει ένα μεγάλο ποσοστό ανθρώπων του σήμερα, οι οποίοι στην πραγματικότητα «καίγονται» από την ίδια τους την εργασία (στο γραφείο ή και στο σπίτι πια).
Τα συμπτώματα
Ποια είναι λοιπόν, τα συμπτώματα, τα οποία δηλώνουν ότι πάσχετε κι εσείς από burn out;
1. Δυσκολεύεστε να ξυπνήσετε το πρωί
Εάν κάθε πρωί ακούτε το ξυπνητήρι, αλλά δεν μπορείτε να σηκωθείτε, τότε αυτό μπορεί να αποτελεί ένα βασικό σημάδι υπερβολικού στρες. Η κορτιζόλη, η ορμόνη που εκκρίνεται από τα επινεφρίδια κι είναι απαραίτητη για να έχετε ενέργεια το πρωί, φαίνεται ότι απουσιάζει λόγω της επαγγελματικής εξουθένωσης.
2. Νιώθετε ναυτία όταν σηκώνεστε
Πρόκειται για ένα κοινό προειδοποιητικό σημάδι του burn out. H ζαλάδα που μπορεί συχνά να νιώθετε όταν σηκώνεστε, συμβαίνει λόγω της ανισορροπίας των ηλεκτρολυτών.
3. Αναζητάτε συνεχώς αλμυρές τροφές
Το χρόνιο στρες, το οποίο μπορεί να αποτελέσει αιτία για το λεγόμενο burn out μπορεί να οδηγήσει σε μια ανισορροπία των ηλεκτρολυτών, με αποτέλεσμα να ποθείτε το αλάτι. Το σημάδι αυτό πρέπει να σας προειδοποιήσει ότι κάτι δεν πάει καλά.
4. Έχετε εξάρτηση από την καφεΐνη ή τη ζάχαρη
Είναι γνωστό ότι η καφεΐνη και η ζάχαρη δίνουν σας δίνουν μια ώθηση όταν τα επίπεδα ενέργειας σας εγκαταλείπουν. Για να μπορέσετε να αντεπεξέλθετε στις υποχρεώσεις σας λοιπόν, πολύ πιθανόν να εξαρτάστε από τον καφέ και τα γλυκά.
5. Αντιμετωπίζετε διαταραχές στον κύκλο σας
Η επαγγελματική εξουθένωση μπορεί να οδηγήσει σε ορμονικές διαταραχές με αποτέλεσμα να έχετε ακανόνιστο κύκλο και σε ακραίες περιπτώσεις μπορεί να οδηγήσει στην υπογονιμότητα.
6. Θολώνει η σκέψη σας & μπερδεύεστε συχνά
Αρχίζετε και ξεχνάτε πράγματα, δεν είστε συνεπείς στις επαγγελματικές υποχρεώσεις, νιώθετε τη μνήμη σας να σας εγκαταλείπει… Αυτά τα σημάδια σας δείχνουν ότι οδεύετε προς την εξουθένωση, εξαιτίας υπερβολικού φόρτου εργασίας.
7. Νιώθετε κουρασμένοι ακόμα και μετά από επαρκή ύπνο
Όταν νιώθετε μια συνεχόμενη ανάγκη για ξεκούραση -παρόλο που κοιμάστε επαρκείς ώρες- τότε το σώμα σας, σας προειδοποιεί ότι κάτι άσχημο συμβαίνει καθώς βρίσκεται στα όρια της κόπωσης.
Τέλος, το πρόβλημα συναντάται στην επιδημιολογική τάση της ψυχικής ασθένειας, η οποία έχει καταφέρει να βλάψει το μεγαλύτερο μέρος του παγκόσμιου πληθυσμού –ιδιαίτερα των ανθρώπων mid 30s, που βρίσκονται στην πιο παραγωγική τους στιγμή. Το work stress σε συνδυασμό με το αίσθημα κατωτερότητας έχει ως αποτέλεσμα οι νέοι εργαζόμενοι να πλημμυρίζονται από ανασφάλειες και να πατούν pause σε τυχόν όνειρα και φιλοδοξίες, που στο παρελθόν καθόριζαν την εξέλιξη του κοινωνικού κατεστημένου.
Τρόποι αντιμετώπισης
1. Διοργανώστε κάτι που θα σας βοηθήσει να αποσυμφορηθείτε από τις σκέψεις σας του παρόντος. Μπορεί να είναι κάτι πολύ απλό, π.χ. μια συνάντηση με μια φίλη. Θυμηθείτε απλώς ότι όσο διαρκεί, καλό είναι να αποφεύγονται «στρεσογόνες» σκέψεις που αφορούν το αυριανό meeting στο γραφείο.
2. Προσφέρετε στους άλλους πράγματα σε καθημερινή βάση. Ακόμη και οι μικρές δόσεις δοτικότητας ανεβάζουν τη διάθεση.
3. Μάθετε κάτι νέο. Η διαδικασία κατάκτησης μιας καινούριας γνώσης ή δεξιότητας είναι συχνά ανέλπιστα θεραπευτική.
4. Πιείτε δύο λίτρα νερό την ημέρα. Το σώμα και ο εγκέφαλος δουλεύουν καλύτερα όταν ενυδατώνονται επαρκώς.
5. Ελαττώστε την καφεΐνη. Είναι μία τεχνητή μορφή αδρεναλίνης η οποία μιμείται τη δράση του στρες. Start now!
By Βασιλική Δουκουμοπούλου.
